Konferencje tematycznie związane z opieką hospicyjną zostały zainicjowane przez Uniwersytet Jagielloński w 2015 roku. Uniwersytet Jagielloński wspiera Towarzystwo Przyjaciół Chorych „Hospicjum im. św. Łazarza" w ramach projektu Pola Nadziei.

Ci którzy odchodzą,
Ból, który nie mija, zdaje się wypełniać dni i noce,
Bezsilność, coraz to nowe upokorzenia, obojętność otoczenia,
Bezradni zrozpaczeni bliscy ...
Na ogół staramy się o tym nie myśleć
Staramy się zapomnieć, że i nas to może spotkać.
Może pora dziś spojrzeć prawdzie w oczy ?
Nauka nie usunie konieczności śmierci,
Lecz nasza solidarność w stosunku do umierających może
Przynieść ulgę, pomoc i spokój.
Można zapobiegać bólowi.
Można oszczędzić upokorzeń.
Można SKUTECZNIE WSPÓŁCZUĆ UMIERAJĄCYM !

Tekst, który przed laty, w 1984 roku, dyskutowali członkowie Komisji Formacji i Informacji Towarzystwa Przyjaciół Chorych HOSPICJUM.

            Ruch hospicyjny w Polsce zrodził się z potrzeby odrębnego traktowania człowieka umierającego na chorobę nowotworową. Jest to ruch społeczny, jednoczący ludzi pragnących pomóc terminalnie chorym i ich rodzinom. Hospicjum nie jest instytucją, choć pracuje w oparciu o pewne zorganizowane struktury (oddziały stacjonarne, poradnie, zespoły opieki domowej). Hospicjum jest raczej typem kompleksowej opieki, dostosowanej do wielorakich potrzeb ludzi terminalnie chorych i umierających, obejmujących także  rodzinę chorego. Chcielibyśmy, by Hospicjum było również spotkaniem ludzi dobrej woli i dobrego serca, ludzi chcących służyć drugiemu człowiekowi. Podstawową powinnością wobec śmiertelnie chorego jest towarzyszenie, to jest bycie przy nim do końca, to jest obecność życzliwa i otwarta na potrzeby chorego, a przede wszystkim wyrażająca się gotowością słuchania.

            Towarzystwo Przyjaciół Chorych „Hospicjum im. św. Łazarza" przejęło od Zespołu Synodalnego Kościoła Arki Pana w Krakowie oraz Lekarzy i Pielęgniarek Założycieli Towarzystwa misję służenia choremu w ostatnich miesiącach, dniach, godzinach jego życia oraz niesienia wsparcia rodzinie.

      Zespoły hospicyjne Hospicjum Stacjonarnego i Ośrodka Opieki Hospicyjnej obejmując opieką medyczną, pielęgnacyjną, duchową, psychologiczną i socjalną chorego starają  się uczynić wszystko, aby mógł żyć bez bólu, wśród bliskich i przyjaznych mu osób do naturalnej śmierci.

            Hospicjum w trosce o chorego jednoczy, w pełnieniu opieki, jego rodzinę, personel medyczny, wolontariuszy i jego przyjaciół. Opierając swoją działalność na wartościach  chrześcijańskich niesie pomoc wszystkim ludziom, bez względu na wyznanie, poglądy, sytuację rodzinną czy materialną.  

            Dom hospicyjny służy nie tylko chorym. Rodziny osierocone spotykają się na wspólnych nabożeństwach i rozmowach. Odbywają w nim szkolenia i praktyki lekarze, pielęgniarki, wolontariusze, studenci krakowskich uczelni oraz uczniowie.

 

Hospicjum to idea, zgodnie z którą mamy żyć i działać, oraz misja, którą mamy szerzyć. Przyjęte przez ruch hospicyjny zasady, które nazywane zostały „filozofią hospicyjną” to:

1. Życie ma wartość bez względu na kondycję fizyczną i psychiczną (a nawet moralną) człowieka, gdyż jest on do końca osobą.
2. Śmierć jest zjawiskiem naturalnym, nie wolno jej przyspieszać, ani sztucznie wydłużać okresu agonii.
3. Okres terminalny choroby jest częścią życia szczególnie ważną dla chorego i jego rodziny (okazja do refleksyjnego spojrzenia na własne życie, możliwość nawiązania głębszych emocjonalnych więzi z rodziną).
4. Chory ma prawo – jeśli zechce – do prawdy o swoim stanie. Nie wolno go ani okłamywać ani odbierać mu nadziei.
5. Chory uwolniony od bólu i otoczony miłością może odkryć sens swego cierpienia i zaakceptować własną śmierć.
6. Chory powinien umierać w gronie rodziny, której należy pomóc w przełamywaniu barier psychologicznych i zachęcić do współudziału w pielęgnowaniu chorego. Jeśli chory pozbawiony jest rodziny, Hospicjum ma mu ją zastąpić.
7. Podtrzymywanie kontaktu z osieroconą rodziną i udzielanie  jej – jeśli tego potrzebuje pomocy duchowej jest obowiązkiem zespołu hospicyjnego.

​

Misja pełniona przez Hospicjum skierowana jest zarówno do jego pracowników i wolontariuszy jak i całego społeczeństwa. W ludziach podejmujących pracę, zarówno wolontariuszach jak i pracownikach etatowych ma ona wyrabiać świadomość, że przełamują pewne tradycje, które należy pielęgnować i przekazywać młodszym współpracownikom oraz że:

• Hospicjum nie jest zwykłym miejscem pracy, ale miejscem spotkania ludzi tworzących wraz z chorymi i ich rodzinami wzajemnie wspierającą się wspólnotę.
• Trzeba niekiedy przełamywać pewne stereotypy zawodowe tj. odstąpić od podejścia czysto profesjonalnego na rzecz podejścia zwyczajnie ludzkiego. Dotyczyć to może wszystkich lekarzy, pielęgniarek i kapelanów.
• Trzeba nauczyć się, że  "bycie z chorym" nie jest stratą czasu i że często więcej otrzymujemy niż dajemy.

 

Misja Hospicjum wobec społeczeństwa polega na:

• propagowaniu bardziej refleksyjnego spojrzenia na życie
• przywracaniu śmierci właściwej godności w świadomości społecznej
• budzeniu wrażliwości na cierpienie drugiego człowieka
• budowaniu relacji międzyludzkich opartych na solidarności i odpowiedzialności za innych
• kształtowaniu zgodnie z ideą Hospicjum postaw rodziny i sąsiadów chorego oraz personelu szpitalnego.

Ruch hospicyjny wydaje się być znakiem czasu - głoszone przezeń idee są przeciwwagą dla zagrożeń współczesnego świata, w którym szerzą się egoizm, konsumpcjonizm, brak szacunku dla życia w tym aborcja i eutanazja, pogarda dla słabości i starości, odrzucanie cierpienia z tym samym współczucia dla cierpiących.

Ten ruch, którego naczelną zasadą jest niesienie ulgi we wszystkich rodzajach bólu, jakiego doświadcza terminalnie chory człowiek, wpisuje się w nurt działań zmierzających do uczynienia naszego świata bardziej ludzkim.